‘วัสดุทดแทนไม้’ กับการตกแต่งอาคาร เพื่อกลับคืนสู่ธรรมชาติ
แนวทางในการสร้างสรรค์สถาปัตยกรรมที่มีความยั่งยืน และการออกแบบที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ผ่านการเลือกใช้วัสดุทดแทนไม้ กลายเป็นส่วนสำคัญสำหรับนักออกแบบในยุคปัจจุบัน เนื่องจากความสวยงามและความอบอุ่นโดยธรรมชาติของไม้ เป็นรูปแบบของการออกแบบสถาปัตยกรรมที่ยึดมั่นกันมายาวนาน แต่ความกังวลเกี่ยวกับการตัดไม้ทำลายป่า และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมจากการใช้ไม้แบบดั้งเดิม ได้กระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปสู่ทางเลือกที่เป็นนวัตกรรมใหม่ โดยการใช้วัสดุทดแทนที่มีความหลากหลายมากขึ้น โดยยึดตามแนวคิดในการกลับคืนสู่ธรรมชาติ ซึ่งไม่เพียงแต่เลียนแบบคุณสมบัติด้านความสวยงามของไม้อย่างพื้นผิว สี และรูปลักษณ์เท่านั้น แต่ยังมีคุณสมบัติบางอย่างที่ทดแทนจุดบกพร่องเดิม เพื่อตอบโจทย์แนวคิดในการอยู่ร่วมกับธรรมชาติให้ได้มากที่สุด
หรือแนวคิดของการเลือกใช้วัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม อย่างวัสดุที่สามารถนำไปรีไซเคิลได้ ตัวอย่างเช่น อลูมิเนียม เหล็ก หรือกระจก ที่ช่วยลดความต้องการวัตถุดิบในการผลิตใหม่และการแปรรูป ซึ่งช่วยลดความเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อมทางอ้อม รวมถึงประเด็นเรื่องความมีประสิทธิภาพในการใช้พลังงาน ซึ่งวัสดุชนิดนี้มีส่วนช่วยในการอนุรักษ์พลังงาน ในระหว่างขั้นตอนการผลิตและการใช้งาน รวมไปถึงวัสดุที่มีคุณสมบัติของการเป็นฉนวนความร้อนที่ดี ช่วยลดความจำเป็นในการทำความร้อนหรือความเย็นภายในอาคาร เพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานของอาคาร โดยลดการพึ่งพาแสงประดิษฐ์และระบบควบคุมสภาพอากาศต่างๆ
ทดแทนได้ด้วยคุณสมบัติแบบธรรมชาติ
วัสดุทดแทนไม้แบบดั้งเดิมในงานสถาปัตยกรรม ช่วยเพิ่มข้อดีทั้งด้านการยืดอายุการใช้งาน ความทนทาน ลดการบำรุงรักษา และเพิ่มความยืดหยุ่นในการออกแบบ ตัวอย่างเช่น วัสดุไฟเบอร์ซีเมนต์ ไวนิล กระเบื้อง หรือวัสดุก่อสร้างที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ลดการใช้ทรัพยากร และส่งเสริมเรื่องแนวคิดของความยั่งยืน อย่างวัสดุ ‘อลูมิเนียม’ ซึ่งถือว่าเป็นวัสดุที่มีแนวคิดแบบธรรมชาติและกลับคืนสู่ธรรมชาติได้ ด้วยการนำกลับมารีไซเคิลได้แบบ 100% ลดผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมตั้งแต่การสกัดวัตถุดิบ กระบวนการผลิต การขนส่งวัสดุ และการบำรุงรักษาที่ต่ำกว่า เป็นแนวคิดใหม่สำหรับการสร้างสรรค์สถาปัตยกรรมที่มีความยั่งยืน มีความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม เพิ่มประสิทธิภาพในการใช้พลังงานและคุณภาพของการอยู่อาศัยภายในอาคาร และยังส่งเสริมเรื่องภาพลักษณ์ที่ดีต่อสังคมได้อีกด้วย ทำให้การเลือกใช้วัสดุอลูมิเนียมเป็นที่แพร่หลายมากขึ้น ในการออกแบบสถาปัตยกรรมในยุคปัจจุบัน รวมไปถึงการตอบสนองต่อแนวคิดของการกลับคืนสู่ธรรมชาติ ผ่านการใช้งานวัสดุ ‘อลูมิเนียมลายไม้’
ซึ่งในปัจจุบัน วัสดุที่กำลังได้รับความนิยมในการตกแต่งอาคาร เพื่อส่งเสริมการกลับคืนสู่ธรรมชาติ คือ Aluminium Composite Panel (ACP) ซึ่งเป็นวัสดุที่มีน้ำหนักเบา แต่มีความแข็งแรงสูง เหมาะสำหรับการใช้งานในบริเวณภายนอกอาคาร เช่น ผนังหรือเปลือกอาคาร คุณสมบัติพิเศษของ ACP ที่สามารถทนต่อสภาพอากาศและการสึกหรอ ทำให้เหมาะสำหรับการใช้งานในอาคารที่ต้องการความทนทานและการบำรุงรักษาที่น้อย อีกทั้ง ACP ยังสามารถรีไซเคิลได้ ช่วยลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
ที่สำคัญ ACP ยังมีความยืดหยุ่นสูงในการออกแบบ ด้วยความสามารถในการผลิตให้เป็นลวดลายและสีสันที่หลากหลาย รวมถึงการเลียนแบบลวดลายของไม้ ทำให้ ACP เป็นทางเลือกที่ดีในการสร้างสภาพแวดล้อมที่อบอุ่น และเป็นธรรมชาติภายในอาคาร นอกจากนี้วัสดุนี้ยังมีคุณสมบัติในการกันความชื้นและการทนไฟ ลดปัญหาที่พบบ่อยกับวัสดุไม้จริง เช่น ปัญหาสัตว์รบกวน และความเสียหายจากสภาพอากาศ
การใช้งาน ACP ไม่เพียงแต่ช่วยให้การออกแบบอาคารมีความยั่งยืน และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้นเท่านั้น แต่ยังช่วยเพิ่มมิติ และความสวยงามในการตกแต่ง ทำให้อาคารมีลักษณะที่ดึงดูดและเป็นเอกลักษณ์ เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สอดคล้องกับแนวคิดของการกลับคืนสู่ธรรมชาติ ส่งเสริมให้อาคารมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมในระยะยาว
หรือการนำ ‘ระแนงอลูมิเนียมลายไม้’ มาตกแต่งบริเวณต่างๆ ทั้งภายนอกและภายในอาคาร เพื่อช่วยเพิ่มบรรยากาศที่อบอุ่นแบบธรรมชาติ ทำให้พื้นที่ดูมีมิติที่น่าสนใจมากขึ้น ช่วยแก้ปัญหาของวัสดุไม้จริง ในเรื่องการทนทานต่อความชื้น ความสามารถในการทนไฟ ความทนทานต่อการแตกหักในการติดตั้ง หมดปัญหาเรื่องสัตว์รบกวน เช่น ปลวก มดช่างไม้ และแมลงด้วงเจาะไม้ และเป็นการลดค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษาในระยะยาว
ซึ่งระแนงอลูมิเนียมลายไม้ LITEWOOD by FAMELINE มีลวดลายที่สวยงามเสมือนไม้จริง มีความแข็งแรงทนทานทุกสภาพอากาศ มีน้ำหนักเบาช่วยลดภาระโครงสร้างได้ดี ไม่ลามไฟ และมีอายุการใช้งานยาวนานถึง 20 ปี มาพร้อมขนาดหน้ากว้างแผ่นที่ 12, 25, 50 และ 100 มิลลิเมตร สามารถเพิ่มมิติในการออกแบบระแนงให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ด้วยการติดตั้งแบบคละสีและคละไซส์ในขาจับเดียวกัน (Multi-Panel) มีเฉดสีสำหรับลายไม้ให้เลือกถึง 4 เฉดสี ได้แก่ Mahogany / Walnut / Thai Teak / Beech สามารถเพิ่มรูปแบบในการออกแบบได้หลากหลาย และตอบโจทย์การเป็นวัสดุทดแทนไม้ได้เป็นอย่างดี
เทรนด์ของการกลับคืนสู่ธรรมชาติ
‘เทรนด์การออกแบบสถาปัตยกรรมในปี 2024′ กำลังมุ่งหน้าไปสู่ความยั่งยืนอย่างเต็มรูปแบบ ซึ่งก็สะท้อนกลับมาสู่การเลือกใช้วัสดุตกแต่ง ตัวอย่างเช่น นักลงทุนกำลังมองหาสินค้าคุณภาพ ที่มีความคลาสสิกแบบไม่มีวันล้าสมัย เพื่อลดค่าใช้จ่ายในการปรับเปลี่ยน หรือเทรนด์ของความหรูหราแบบไม่ตะโกน (Quiet Luxury) ที่กำลังเป็นกระแสในวงการแฟชั่น ก็สะท้อนมาสู่การตกแต่งภายในด้วยเช่นกัน ผ่านการเลือกใช้วัสดุที่มีคุณภาพ มาออกแบบในรูปลักษณ์ที่เรียบง่ายและใช้งานได้สะดวก
หรือการออกแบบในเชิงชีวภาพ (Biophilic Design) ที่มีการนำองค์ประกอบทางธรรมชาติ เช่น ต้นไม้ แสงแดด และวัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม มาตกแต่งในจุดที่ใกล้ชิดกับการใช้งานของคน เพื่อเพิ่มความกระตือรือร้นสำหรับการทำงาน รวมถึงไม้โทนสีเข้มหรือโทนสีไม้เผา ที่นักออกแบบนิยมนำมาตกแต่งพื้นที่ภายในหรือผนังอาคารภายนอกกันมากขึ้น เพิ่มความรู้สึกที่อบอุ่นและสงบ ตอบสนองต่อแนวคิดที่ว่า ทุกพื้นที่ไม่จำเป็นต้องสว่างไสวเสมอไป การใช้วัสดุโทนสีเข้มขึ้นอาจเป็นตัวขัดเกลาให้บริเวณโดยรอบสว่างไสวขึ้นมาได้เอง
ทำให้การใช้งานวัสดุอลูมิเนียมลายไม้ สามารถผสมผสานกับสไตล์การออกแบบที่หลากหลายได้อย่างลงตัว ทั้งสไตล์แบบบ้านชนบท ทันสมัย สแกนดิเนเวีย และแบบดั้งเดิมประเพณี ซึ่งความสามารถในการปรับตัวของไม้ ช่วยให้นักออกแบบเพิ่มเติมองค์ประกอบอื่นๆ ได้อย่างหลากหลาย เป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับพื้นที่ และสื่อสารถึงความเป็นธรรมชาติได้อย่างเหนือกาลเวลา
ซึ่งก็ตรงกับความคิดเห็นของสถาปนิกชื่อดังในยุคก่อนอย่าง Frank Lloyd Wright มักใช้ลวดลายของไม้ในการออกแบบเพื่อความสวยงามแบบยั่งยืน จากแนวความคิดที่ว่า…
“ การใช้วัสดุที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ (Organic Material) จะทำให้เกิดความสัมพันธ์ที่กลมกลืน ระหว่างสภาพแวดล้อมที่เราสร้างขึ้นมาเอง …และธรรมชาติ ”
บทความอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
